Lycopeen Factsheet: Voordelen, Bronnen & Gezondheidseffecten (2024)

Table of Contents

Wat is Lycopeen? Bronnen van Lycopeen Mogelijke Gezondheidsvoordelen van Lycopeen Wetenschappelijk feiten Hoeveelheid en Aanbevolen Dosering Aan welke vitamine is Lycopeen gerelateerd Mogelijke Bijwerkingen Conclusie Bronnen en meer informatie

Lycopeen is een natuurlijke chemische stof die behoort tot de carotenoïdenfamilie. Als krachtige antioxidant speelt het een rol in de bescherming van cellen tegen vrije radicalen. Het is vooral bekend als het pigment dat tomaten, watermeloenen en bepaalde andere rode groenten en fruit hun kleur geeft. Diverse studies suggereren dat lycopeen gezondheidsvoordelen kan bieden, waaronder hartbescherming.

Inhoudsopgave

Wat is Lycopeen?

Lycopeen behoort tot de familie van de carotenoïden, een groep pigmenten die verantwoordelijk zijn voor de kleur in vele groenten en fruit. Ondanks dat het dezelfde familie deelt met beta-caroteen (denk aan wortels), biedt lycopeen zijn eigen unieke gezondheidsvoordelen.

Bronnen van Lycopeen

De meeste mensen associëren lycopeen met tomaten, maar er zijn veel andere bronnen:

Tomaten en tomatenproducten
Watermeloenen
Roze grapefruits
Abrikozen
Papaja’s

Onderzoek toont aan dat tomatensaus of gekookte tomaten hogere concentraties biologisch beschikbaar lycopeen bevatten dan rauwe tomaten.

Mogelijke Gezondheidsvoordelen van Lycopeen

Hartgezondheid: Diverse studies hebben een link aangetoond tussen een hogere lycopeenconsumptie en een verlaagd risico op hartaandoeningen.
Bescherming tegen zonlicht: Lycopeen kan helpen de huid te beschermen tegen UV-stralen en zo bijdragen aan de preventie van zonnebrand.
Anti-kanker eigenschappen: Er zijn aanwijzingen dat lycopeen kan helpen bij de preventie van bepaalde vormen van kanker, waaronder prostaatkanker.
Ondersteuning van de ooggezondheid: Het speelt mogelijk een rol bij het vertragen van leeftijdsgerelateerde maculaire degeneratie.
Chemische Structuur: Lycopeen is een onverzadigde koolwaterstof die tot de carotenoïdenfamilie behoort. Het heeft de moleculaire formule C40H56 en is een lineaire onverzadigde koolwaterstof met 13 dubbele bindingen.
Natuurlijke Kleurstof: Lycopeen is verantwoordelijk voor de rode kleur in veel groenten en fruit, zoals tomaten, watermeloenen en papaja’s.

Wetenschappelijk feiten

Antioxidantvermogen: In het lichaam fungeert lycopeen als een antioxidant, wat betekent dat het vrije radicalen neutraliseert die anders schade aan cellen zouden kunnen toebrengen.
Biobeschikbaarheid: De biologische beschikbaarheid van lycopeen (d.w.z. hoe goed het lichaam het kan opnemen en gebruiken) is hoger wanneer het wordt geconsumeerd uit voedselbronnen die zijn gekookt of verwerkt, zoals tomatensaus, dan uit rauwe bronnen.
Gezondheidsvoordelen: Er zijn correlatieve studies die suggereren dat een hogere inname van lycopeen geassocieerd is met een verminderd risico op bepaalde ziekten, waaronder sommige vormen van kanker en hartziekten. Het moet echter benadrukt worden dat correlatie geen oorzakelijk verband impliceert.
Bescherming tegen UV-stralen: Er zijn aanwijzingen dat lycopeen kan helpen de huid te beschermen tegen schadelijke UV-stralen. Dit zou een natuurlijke vorm van bescherming tegen zonnebrand kunnen bieden.
Dosering: Hoewel er geen specifieke aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor lycopeen is vastgesteld, suggereren onderzoeken dat een inname van 8-21 mg per dag gunstig kan zijn.
Veiligheid: Lycopeen wordt over het algemeen als veilig beschouwd. Overmatige consumptie kan echter leiden tot lycopenodermie, een tijdelijke en onschadelijke aandoening waarbij de huid een oranje tint krijgt.

Hoeveelheid en Aanbevolen Dosering

Er is geen specifieke aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor lycopeen vastgesteld. De meeste studies suggereren echter dat een consumptie tussen 8-21 mg per dag voordelen kan bieden. Dit komt ongeveer overeen met de consumptie van één kopje tomatensaus.

Aan welke vitamine is Lycopeen gerelateerd

Lycopeen is niet direct gerelateerd aan een specifieke vitamine. In plaats daarvan is het een carotenoïde, wat een type pigment is dat in veel planten voorkomt en verantwoordelijk is voor de rode, oranje en gele kleuren van groenten en fruit.

Echter, sommige carotenoïden, zoals bèta-caroteen, kunnen in het lichaam worden omgezet in vitamine A. Dit proces vindt plaats wanneer het lichaam vitamine A nodig heeft. Lycopeen heeft echter niet het vermogen om in vitamine A te worden omgezet. Hoewel het structureel verwant is aan bèta-caroteen en andere carotenoïden, heeft het zijn eigen unieke gezondheidsvoordelen, met name als antioxidant.

In dit opzicht is het belangrijk om het onderscheid te maken tussen lycopeen en vitamines, hoewel ze allemaal micronutriënten zijn die voordelen bieden voor de gezondheid.

Mogelijke Bijwerkingen

Hoewel lycopeen over het algemeen als veilig wordt beschouwd, kunnen sommige mensen lichte maagklachten ervaren bij het consumeren van grote hoeveelheden. Het is ook belangrijk om te weten dat het eten van extreem hoge hoeveelheden voedsel rijk aan lycopeen kan leiden tot oranje verkleuring van de huid, een aandoening die lycopenodermie wordt genoemd.

Conclusie

Lycopeen is meer dan alleen een pigment dat groenten en fruit hun rode kleur geeft. Het biedt tal van gezondheidsvoordelen en is een welkome aanvulling op een uitgebalanceerd dieet. Of je nu kiest voor een sappige watermeloen of een rijke tomatensaus, je geeft je lichaam een boost van deze krachtige antioxidant.